اذکار وارده در قرآن و حدیث و نقش آن در تهذیب اخلاق

تمامی ادیان الهی دارای آموزه های دینی خاصی برای پیروان خود می باشند. در این میان اسلام در تمام ابعاد زندگی وارد شده و توصیه هایی برای سعادت و رستگاری انسان ارائه نموده است و طریقتی کامل و همه جانبه را که تمامی استعدادهای کمالی انسان را به منصه ظهور بیاورد را در پیش راه انسانها قرار داده است. با بررسی آگاهانه و حکیمانه توصیه های الهی و عمل به آنها نه تنها نیازهای روحی و جسمی و مادی و معنوی فرد بلکه اجتماع بشریت برآورده گردیده و سعادت جامعه بزرگ انسانی تامین می گردد. از دیدگاه قرآن و سنت تاثیر ذکر در کمال انسان امری انکار ناپذیر می باشد و مانند روح بر پیکره اعمال انسان می باشد. با توجه به اینکه تعاریف قرآنی و روایی که از ذکر گردیده و ذکر و یاد خداوند جزء مهمترین عوامل سعادت دنیوی و اخروی فرد و اجتماع شناخته شده ، لذا این پژوهش بر آن است تا مفاهیم مختلف ذکر و اذکار ماثوره از اهل بیت (علیهم السلام ) را از ابعاد مختلف علمی و کاربردی مورد بررسی قرار داده و شناخت کاملی از نظر قرآن و روایات نسبت به مفهوم ذکر و آثار آن و فواید اذکار ماثوره ارائه نماید . سوالات اصلی این است که نقش ذکر در اصلاح فرد و جامعه چیست ؟ و تأثیر ذکر در تعالی انسان و رستگاری اخروی او چه میزان است ؟ برای پاسخ به این سوالات مباحثی به شرح زیر بیان می گردد : مفهوم ذکر از دیدگاههای گوناگون ، انواع ذکر و اهمیت آن ، فواید و آثار ذکر ، موانع ذکر و معرفی و تأثیر اذکار مأثوره و .... لذا با روش کتابخانه ای و با استفاده از متون مختلف اسلامی موضوع مورد بررسی قرار داده شد و نتایج این بررسی حاکی از آن است که یکی از نیازهای اساسی انسان ، معنویت و ارتباط با خداست که شناخت و تسلط به این نیاز همواره موجب توفیق آدمی در مراحل گوناگون زندگی و در همه زمینه ها بوده است . بررسی آیات و روایات و نیز نظریات دانشمندان اسلامی نشان می دهد که ذکر و دعا اثر مثبتی و مستقیم براصلاح فرد و جامعه و تعالی و رستگاری انسان دارد .